Ren, Janina, ren! is mijn eerste roman. Ik schreef dit boek samen met Jeannette van Ditzhuijzen en het kwam uit in 2016. Inmiddels is de papieren versie niet meer verkrijgbaar. Maar er is nu wel een digitaal boek: een Nederlandse en een Engelse versie. Voor wie geen idee heeft waar dit boek over gaat, even een reminder.
Ren, Janina, ren! is het waargebeurde verhaal over een tienjarig meisje dat er helemaal alleen voor kwam te staan. Janina Katz groeide in de jaren dertig op in het joodse stadje Chorostków (Polen). Haar gelukkige kindertijd werd overschaduwd door de groeiende dreiging vanuit Duitsland en Rusland. En toen begon de oorlog…
Aanvankelijk merkte de kleine Janina niet zoveel van de oorlog. Pas toen de Russen haar vader arresteerden en wegvoerden naar een kamp in Siberië veranderde haar leven. Ze miste haar vader en merkte dat haar moeder veel verdriet had. En ja, toen kwamen de Duitsers naar hun stad. Janina herinnerde zich op later leeftijd nog precies wat er toen gebeurde. Ze stond met haar moeder en oudere zus Blima op het plein, bijeengedreven door soldaten met honden en geweren. Ze konden elk moment gedeporteerd worden naar een kamp. Haar moeder dacht dat ze naar een werkkamp zouden gaan en ze maakte zich zorgen over het lot van haar tienjarige dochter. Ze nam een besluit dat Janina haar leven bij is gebleven:
“Janina”, zei ze, “luister goed. Wij gaan straks naar een werkkamp, net als Bumek. Daar moeten we heel hard werken. Jij bent een kind en je mag dan niet bij ons blijven. Wij redden ons wel, maar voor kinderen is daar geen plek.”
Janina zei niets. Ze keek haar alleen maar aan. Bertha voelde haar knieën week worden. Ze moest dit doen, ze kon niet anders, maar wat was het moeilijk. “Als ik het zeg, moet jij onder de poort van de steeg door kruipen en heel hard wegrennen. Zo hard je kunt. En dan moet je je verstoppen waar ze je niet kunnen vinden. Begrijp je me? Je moet jezelf redden.”
“Maar, mama…”, begon Janina.
“Nee, Janina, je moet doen wat ik zeg. Beloof me dat je hard wegrent.”
Janina knikte.
Er daalde een kalmte over Bertha neer en het was alsof de tijd stilstond. Daar stond Janina, haar prachtige jongste dochter met de donkere krullen, haar ronde koppie en guitige blik. Het geschenk dat ze had gekregen na haar verdriet over Chaskel. Met heel haar hart wenste ze dat Janina dit zou overleven. Dat ze een toekomst zou hebben, veilig zou zijn.
Op dat moment brak er vlakbij hen een opstootje uit. Wat er precies gebeurde kon Bertha niet zien, maar ze wist dat dit het ogenblik was waarop ze had gewacht. Ze liet Janina los en spreidde haar rok breed uit. “Nu, Janina”, zei ze. “Rennen.”
Janina aarzelde geen moment. Ze schoot om Bertha heen en glipte onder de poort door. In één keer was ze weg. Vlakbij ging een geweer af en de menigte stoof in paniek uit elkaar. Bertha kreeg een harde duw waardoor ze bijna viel. Ze greep Blima’s arm en keek om zich heen. Had iemand gezien wat ze had gedaan? Twee Duitsers met honden kwamen recht op haar af lopen. Haar adem stokte in haar keel. Zo hard ze kon, gilde ze: “Ren, Janina, ren!”
Wil je deze roman lezen? Dat kan! het e-book is te koop bij Bol.com voor tien euro. Heb je een abonnement op Kobo-plus? Dan is het boek zelf gratis te lezen. Dit geldt voor zowel de Nederlandse versie als voor de Engelse.
